ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Κωδικός Μαθήματος:	ΒΕ1101

Υπεύθυνος Καθηγητής:	Δήμας Κωνσταντίνος, Καθηγητής

Άλλοι Διδάσκοντες:	Α. Βασιλάκη, Δρ. Ηλίας Μπέγας, εντεταλμένοι διδάσκοντες, προσκεκλημένοι ομιλητές.

ECTS:	7.00

Τύπος|Είδος Μαθήματος:

ΥΠ | ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ

Εξάμηνο Διδασκαλίας:

4o Εξάμηνο

Ώρες την Εβδομάδα:

6 Ώρες

Συνολικός χρόνος (Ώρες Διδασκαλίας + Φόρτος Εργασίας Φοιτητή)

166 Ώρες

Προαπαιτούμενα:

ΟΧΙ

Γλώσσα Διδασκαλίας:

Ελληνικά
Αγγλικά (για τους φοιτητές Erasmus)

Διαθέσιμο για Erasmus:

ΝΑΙ

Διαλέξεις Εξαμήνου:

Λεπτομέρειες/Διαλέξεις

Τρόπος Διδασκαλία:

ΤΡΟΠΟΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ. Δια ζώσης

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ – ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ
Εργαστηριακές Ασκήσεις
Σεμινάριο (Συνταγογράφηση

Χρήση Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία:
✓ Χρήση επικαιροποιημένου εποπτικού υλικού των διαλέξεων σε ηλεκτρονική μορφή
✓ Χρήση διαδικτυακής εφαρμογής (http://www.icp.org.nz) για την εξάσκηση των φοιτητών σε χρόνο της επιλογής τους.
Χρήση Τ.Π.Ε. στην Εργαστηριακή Εκπαίδευση:
✓ Χρήση του προγράμματος OBSim: Organ Bath Simulation
(http://spider.science.strath.ac.uk/sipbs/software_sims.htm) και υπολογιστικών φύλλων (Excel) για την υλοποίηση της
εργαστηριακής άσκησης «Φαρμακοδυναμική & Φάρμακα του ΠΝΣ: In silico μελέτη των δράσεων της καρβαχόλης & της ατροπίνης σε ιστολογικά παρασκευάσματα ειλεού ινδικού χοιριδίου». Η άσκηση διεξάγεται στο Εργαστήριο Πληροφορικής (30 σταθμοί εργασίας) και η χρήση των προγραμμάτων πραγματοποιείται από τον κάθε φοιτητή ξεχωριστά.
Χρήση Τ.Π.Ε. στην επικοινωνία με τους φοιτητές:
✓ Ανάρτηση του εποπτικού υλικού των διαλέξεων σε ηλεκτρονική πλατφόρμα (e-class) του Τμήματος Ιατρικής
✓ Ανάρτηση του εβδομαδιαίου προγράμματος διαλέξεων και των εργαστηριακών ασκήσεων στο e-class
✓ Ανάρτηση όλων των ανακοινώσεων σε ηλεκτρονικές πλατφόρμες του Τμήματος Ιατρικής
✓ Συμπλήρωση ηλεκτρονικού φύλου αξιολόγησης από τον κάθε φοιτητή
✓ Χρήση διαδικτυακής εφαρμογής Microsoft Teams για την επικοινωνία με τους φοιτητές (αποστολή γραπτών
μηνυμάτων/βιντεοκλήσεις και αποστολή εργασιών)
✓ Ηλεκτρονική επικοινωνία με τους φοιτητές που αφορούν σε επιστημονικά ή διοικητικά θέματα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του εξαμήνου μέσω e-mail, e-class και MSTeams.

Μέθοδος Αξιολόγησης:

Η γλώσσα αξιολόγησης είναι η ελληνική (εκτός από την περίπτωση των φοιτητών Erasmus οι οποίοι εξετάζονται στα Αγγλικά).

Αξιολόγηση μαθήματος: γραπτές εξετάσεις με τη μορφή ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής, ερωτήσεων σύντομης ανάπτυξης, σύντομων ερωτήσεων επίλυσης προβλημάτων ή/και συνδυασμού αυτών (Ελάχιστος βαθμός: 5/10).

Αξιολόγηση εργαστηριακών ασκήσεων: γραπτή εξέταση μετά από κάθε εργαστηριακό μάθημα με τη μορφή ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής ή/και εργαστηριακής έκθεσης (σύστημα: επιτυχία/αποτυχία).

Τελικός βαθμός: Για την τελική ανάρτηση της βαθμολογίας του μαθήματος απαιτείται βαθμός: «επιτυχία» σε όλα τα εργαστηριακά μαθήματα.

Αντικειμενικοί Στόχοι/Επιδιωκόμενα Αποτελέσματα:

Το μάθημα αποτελεί γέφυρα ανάμεσα στις βασικές επιστήμες και την κλινική πράξη και στοχεύει στην ανάδειξη της θεμελιώδους σημασίας της φαρμακευτικής αγωγής ως ενός από τα κύρια μέσα για την πρόληψη των ασθενειών και την ανακούφιση από αυτές.
Οι φοιτήτριες/φοιτητές καταρχάς εισάγονται στις αρχές της φαρμακολογίας και έννοιες που αποτελούν βάση του πεδίου της φαρμακολογίας σε πρακτικό (κλινικό) επίπεδο: υποδοχέας, μοριακός μηχανισμός δράσης φαρμάκων, φαρμακοκινητική και δοσολογικά σχήματα, φαρμακογενετική και εξατομίκευση θεραπεία/δοσολογία και γενόσημο φάρμακο. Στη συνέχεια, εισάγονται στις ιδιότητες μιας νέας ομάδας θεραπευτικών παραγόντων γνωστών ως βιοφαρμακευτικά προϊόντα (βιοφάρμακα) και στις κύριες διαφορές τους με τα «συμβατικά» φάρμακα και στον τρόπο με τον οποίο έχουν ήδη επηρεάσει τη θεραπεία ασθενειών, ενώ τέλος, εισάγονται στην έννοια της γονιδιακής θεραπείας, στις υποσχέσεις και τα προβλήματά της.
Πέραν της εισαγωγής των φοιτητριών/φοιτητών σε βασικές έννοιες στους μαθησιακούς στόχους του μαθήματος συγκαταλέγεται η φαρμακολογία του αυτόνομου και του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η διδασκαλία της φαρμακολογίας του αυτόνομου νευρικού συστήματος βοηθά στην κατανόηση των μηχανισμών με τους οποίους τα φάρμακα επηρεάζουν τη λειτουργία πολλών άλλων συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού και αναλύονται σε επόμενο εξάμηνο όπως το καρδιαγγειακό, το γαστρεντερικό κ.ά. (ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ- ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ). Με αυτή την έννοια το μάθημα αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία ο φοιτητής θα μπορέσει να στηριχθεί για να κατανοήσει τη λογική χορήγησης συγκεκριμένων φαρμάκων έναντι άλλων σε ασθενείς κατά την κλινική άσκησή τους σε μεγαλύτερα έτη σπουδών.
Στη φαρμακολογία του κεντρικού νευρικού συστήματος θα αναλυθούν φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία ευρέος φάσματος νευρολογικών και ψυχιατρικών καταστάσεων, καθώς και φάρμακα τα οποία, μεταξύ άλλων, ανακουφίζουν από τον πόνο και δρουν ως αναισθητικά. Επιπλέον, πολλά φάρμακα που δρουν στο ΚΝΣ χρησιμοποιούνται χωρίς ιατρική συνταγή για να αυξήσουν την αίσθηση ευεξίας οδηγώντας στην εξάρτηση από αυτά. Τέλος, στο πλαίσιο μια ολοκληρωμένης εικόνας των φοιτητριών/φοιτητών στο θέμα της αντιμετώπισης καθημερινών νοσηρών καταστάσεων που επηρεάζουν και την ποιότητας ζωής του πληθυσμού συγκαταλέγονται και φάρμακα για την αντιμετώπιση αλλεργικών και φλεγμονωδών παθήσεων, ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα με αντιφλεγμονώδεις, αντιπυρετικές και αναλγητικές ιδιότητες.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής / τρια θα είναι σε θέση να:
• Έχει κατανόηση των βασικών αρχών της φαρμακοκινητικής, της φαρμακοδυναμικής, της φαρμακογενετικής, της βιοϊσοδυναμίας καθώς και των βασικών μοριακών και κυτταρικών μηχανισμών δράσης των φαρμάκων και ειδικότερα αυτών που χρησιμοποιούνται σε νόσους του
αυτόνομου και του κεντρικού νευρικού συστήματος.
• Έχει γνώση της ασφάλειας, της ισχύος, της αποτελεσματικότητας και των ενδείξεων, των παρενεργειών και της τοξικότητας των φαρμάκων.
• Είναι σε θέση να διακρίνει την αξία της εξατομικευμένης φαρμακοθεραπείας ανάλογα με την ασθένεια πριν εκτεθεί στον ίδιο τον ασθενή.Γενικές Ικανότητες
Επειδή η έναρξη συνταγογράφησης φαρμάκων σε ασθενείς κατά την άσκηση του επαγγέλματος του ιατρού ταυτίζεται με την λήψη του πτυχίου του, ο φοιτητής θα πρέπει να είναι επιστημονικά καταρτισμένος για την ανάληψη αυτής της ευθύνης. Το μάθημα αποσκοπεί στην εκπαίδευση του
φοιτητή για την αναζήτηση, ανάλυση και κατόπιν σύνθεση όλων των φαρμακολογικών δεδομένων που πρέπει να ληφθούν υπόψη ώστε να μπορέσει να προσαρμόσει τα δεδομένα αυτά σε κάθε ασθενή ξεχωριστά και να λάβει αυτόνομα την βέλτιστη απόφαση συνταγογράφησης του κατάλληλου, για κάθε ασθενή, φαρμάκου.

URL Μαθήματος :

http://eclass.uth.gr/eclass/courses/SEYA121/

Περιγραφή Μαθήματος:

Ενότητα 1: Γενικές Αρχές Φαρμακολογίας
1. Εισαγωγή στη Φαρμακολογία
2. Υποδοχείς Φαρμάκων-Φαρμακοδυναμική
3. Φαρμακοκινητική (απορρόφηση, κατανομή, μεταβολισμός, απέκκριση φαρμάκων)
4. Μελέτες Βιοϊσοδυναμίας
5. Βιοφαρμακευτικά Προϊόντα και Γονιδιακή Θεραπεία
6. Φαρμακογενετική
7. Ασφάλεια Φαρμάκων – Φαρμακοεπαγρύπνηση
Ενότητα 2: Φαρμακολογία του Νευρικού Συστήματος
8. Νευροφαρμακολογία – Φαρμακολογία του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος
9. Χολινομιμητικά & Αναστολείς της Ακετυλοχολινεστεράσης
10. Αντιχολινεργικά ή Παρασυμπαθητικολυτικά Φάρμακα
11. Αγωνιστές των Αδρενεργικών Υποδοχέων και άλλα Συμπαθητικομιμητικά
12. Φάρμακα Ανταγωνιστές των Αδρενεργικών Υποδοχέων
13. Φαρμακολογία του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) – Νευροδιαβίβαση & Δράση Φαρμάκων στο ΚΝΣ
14. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση της νόσου του Alzheimer και άλλων Γνωστικών Διαταραχών / Άνοιες
15. Φαρμακοθεραπεία των Νόσων των Parkinson και Huntington
16. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση άλλων Νευροεκφυλιστικών Διαταραχών – Ισχαιμικό Εγκεφαλικό
Επεισόδιο, Αμυοτροφική Πλευρική Σκλήρυνση (ALS), Νωτιαία Μυϊκή Ατροφία (SMA), Σκλήρυνση κατά Πλάκας (MS)
17. Αντιεπιληπτικά Φάρμακα
18. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση Κατάθλιψης
19. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση Διπολικής Διαταραχής
20. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση Άγχους
21. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση Ψυχώσεων
22. Ηρεμιστικά – Υπνωτικά Φάρμακα
23. Γενικά και τοπικά Αναισθητικά
24. Μυοχαλαρωτικά Φάρμακα
25. Οπιοειδή Αναλγητικά & Ανταγωνιστές
26. Εξαρτησιογόνες Ουσίες
Ενότητα 3: Πόνος, Αλλεργία & Φλεγμονή
27. Αυτακοειδή, Ισταμίνη, Σεροτονίνη και βραδυκινίνη
28. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση Κεφαλαλγίας & Ημικρανίας
29. Αντιφλεγμονώδεις, Αντιπυρετικοί & Αναλγητικοί Παράγοντες
Ενότητα 4: Ειδικά Θέματα Φαρμακολογίας
30. Φαρμακολογική Αντιμετώπιση και Διαχείριση της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας
31. Εισαγωγή στην τοξικολογία, Κοινά δηλητήρια και αντίδοτα
32. Βιταμίνες
33. Φάρμακα για την Αντιμετώπιση της Διαταραχής Χρήσης αιθανόλης και άλλων αλκοολών
ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ
1. Συνταγογράφηση φαρμάκων
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ
1. Κλινική Εφαρμογή Φαρμακοκινητικής: προσδιορισμός επιπέδων φαρμάκων σε βιολογικά δείγματα ασθενών
2. Μεταβολισμός Φαρμάκων: χρωματογραφικός προσδιορισμός μεταβολικών λόγων της καφεΐνης σε δείγματα ούρων εθελοντών για τον καθορισμό φαινοτύπου ηπατικών ενζύμων
3. Φαρμακοδυναμική & Φάρμακα του ΠΝΣ: In silico μελέτη των δράσεων της καρβαχόλης & της ατροπίνης σε ιστολογικά παρασκευάσματα ειλεού ινδικού χοιριδίου
4. Φάρμακα του ΚΝΣ: Μελέτη της δράσης φαρμάκων του ΚΝΣ στην συμπεριφοράπειραματοζώων

Συνιστώμενη βιβλιογραφία:

Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :
• Goodman and Gilman’s: Η φαρμακολογική βάση της θεραπευτικής, Εκδόσεις Πασχαλίδης, 2
έκδοση, 2015
• Harvey Richard A., Champe Pamela C.: Φαρμακολογία Εκδόσεις Παρισιάνου ΑΕ, 2007
• Rang και Dale: Φαρμακολογία, 7η έκδοση Αγγλική έκδοση, 2η ελληνική, Εκδόσεις Παρισιάνου
ΑΕ, 2014 Αθήνα
• E. Ασπροδίνη: Σημειώσεις Πρακτικών Ασκήσεων Φαρμακολογίας, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις
Θεσσαλίας, Βόλος, 2009
• Brody’s Human Pharmacology Mechanism-based Therapeutics, 6thEdition, Elsevier 2019
• Rang & Dale’s Pharmacology 9th Edition, Elsevier 2019
• Bertram G. Katzung, Basic & Clinical Pharmacology, 15th Edition, 2021
Συναφή επιστημονικά περιοδικά:
• Pharmacological Reviews
• Nature Reviews Drug Discovery
• Annual Review of Pharmacology and Toxicology
• Trends in Pharmacological Sciences

ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΒΑΣΙΚΗ ΚΑΙ ΚΛΙΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Εγγραφείτε στο Newsletter του τμήματος Ιατρικής

Σχετικά

Χρήσιμα

Connect Us