ΜΟΡΙΑΚΗ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΩΝ

Πρόσωπο με πρόσωπο και συγκεκριμένα:

Η διδασκαλία του μαθήματος της «ΜΟΡΙΑΚΗ ΙΣΤΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΩΝ» συνίσταται από διαλέξεις, φροντιστήρια και εργαστηριακές ασκήσεις. Οι παρουσίες στις ασκήσεις είναι υποχρεωτικές.

Οι διαλέξεις αναπτύσσουν την ύλη που περιγράφεται ανωτέρω.

Τα φροντιστήρια (σε 1-2 ομάδες φοιτητών, 1 διδάσκων ανά ομάδα) ανακεφαλαιώνουν και εμβαθύνουν στην ύλη και στη βασικές αρχές των μεθοδολογιών που χρησιμοποιούνται στη Μοριακή Ιστοπαθολογία.

Οι εργαστηριακές ασκήσεις (σε 1-2 ομάδες φοιτητών, 1 διδάσκοντας ανά ομάδα 8-10 φοιτητών) αποτελούν την πρακτική άσκηση των φοιτητών, είναι απαραίτητο συμπλήρωμα των διαλέξεων και έχουν στόχο να τους εξοικειώσουν με την χρήση τεχνικών, την λειτουργία οργάνων και την διεξαγωγή δοκιμασιών που χρησιμοποιούνται συχνά στην Μοριακή Ιστοπαθολογία Νεοπλασμάτων, καθώς και να βοηθήσουν στη κατανόηση εννοιών που δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές θεωρητικά (εκμάθηση βασισμένη στην πρακτική εμπειρία).

Χρησιμοποιούνται Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών για την προετοιμασία του υλικού των διαλέξεων και την διαδικτυακή πληροφόρηση και παροχή μαθησιακών βοηθημάτων στους φοιτητές.

Συγκεκριμένα:

• Χρησιμοποιείται κοινό λογισμικό (π.χ. powerpoint) για την προετοιμασία του υλικού των διαλέξεων και την προβολή διαφανειών και βίντεο.
• Ο οδηγός μελέτης (αναλυτική ύλη & επιπλέον βιβλιογραφία), το υλικό των φροντιστηρίων, η θεωρία και τα πρωτόκολλα των εργαστηριακών ασκήσεων, οι διαφάνειες των παραδόσεων μετά από κάθε μάθημα και επιστημονικά άρθρα σχετικά με τη διδασκόμενη ύλη γίνονται ηλεκτρονικά και διαδικτυακά διαθέσιμα στους φοιτητές μέσω του e-class.
• Πληροφορίες για το μάθημα, τους διδάσκοντες και τα ερευνητικά τους ενδιαφέροντα και γενικά το Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής είναι διαθέσιμες διαδικτυακά στην ιστοσελίδα του Τμήματος Ιατρικής ΠΘ.

• Κοινό λογισμικό (π.χ. excel) χρησιμοποιείται για την στατιστική επεξεργασία της αξιολόγησης των φοιτητών.
• Ανακοινώσεις, πληροφορίες κλπ διατίθενται διαδικτυακά και μέσω e-class. Η επικοινωνία γίνεται και μέσω e-mail.

Η γλώσσα αξιολόγησης των φοιτητών είναι η Ελληνική.

Μέθοδοι αξιολόγησης.

Α. Στις εργαστηριακές ασκήσεις: Εργασία, Γραπτές Εξετάσεις με ερωτήσεις σύντομης απάντησης και επίλυσης προβλημάτων.

Η συμμετοχή των φοιτητών στις ασκήσεις είναι υποχρεωτική.

Επιτυχής εξέταση του Εργαστηρίου μετά από παρουσίαση εργασίας.

Β. Στα φροντιστήρια: 

Η ύλη των φροντιστηρίων εξετάζεται γραπτά μαζί με την ύλη των διαλέξεων.

Γ. Στη θεωρία – ύλη διαλέξεων: Γραπτές Εξετάσεις με ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής και ερωτήσεις Σωστού/ Λάθους, ερωτήσεις ανάπτυξης, προφορική εξέταση μαθητών με ιδιαίτερες ανάγκες.

Οι εξετάσεις του μαθήματος είναι γραπτές, διάρκειας 2 ωρών, και αποτελούνται από θέματα πολλαπλής επιλογής ή ερωτήσεις Σωστού/Λάθους και ερωτήσεις κρίσεως ή σύντομης απάντησης. Εξεταστέα ύλη αποτελεί η ύλη των διαλέξεων και των φροντιστηρίων όπως περιγράφεται ανωτέρω.

Τελικός βαθμός

Ο τελικός βαθμός του μαθήματος υπολογίζεται κατά 60% από τον βαθμό των γραπτών εξετάσεων του μαθήματος και κατά 40% από την εργαστηριακή άσκηση-εργασία.

Όλα τα παραπάνω είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές καθώς είναι αναρτημένα ηλεκτρονικά στο e-class.

Το μάθημα αποτελεί μελέτη των βασικών χαρακτηριστικών των καρκινικών κυττάρων και των μοριακών μηχανισμών που λαμβάνουν χώρα κατά την πολυσταδιακή και πολυπαραγοντική διαδικασία της καρκινογένεσης στον άνθρωπο.

Η ύλη του μαθήματος στοχεύει στην κατανόηση της σχέσης του μοριακού προφίλ των νεοπλασμάτων (γονότυπος) με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά (φαινότυπος) στον ανθρώπινο οργανισμό. Επίσης, αναφέρεται σε εφαρμογές του μοριακού προφίλ των όγκων στη κλινική πράξη, δηλαδή τη διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση των συχνότερων συμπαγών νεοπλασμάτων με βάση τα μοριακά χαρακτηριστικά του όγκου.

Τέλος, στόχος του μαθήματος να αποκτήσουν οι σπουδαστές εμπεριστατωμένη εικόνα για τη διαγνωστική προσπέλαση των νεοπλασμάτων και την αναγκαιότητα μοριακών δεικτών με προγνωστικό και προβλεπτικό χαρακτήρα για την ορθή και αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση των ασθενών.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:

• Έχει κατανοήσει τα βασικά στοιχεία της καρκινογένεσης και τη σχέση αυτών με τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των νεοπλασματικών κυττάρων στον ανθρώπινο οργανισμό.
• Έχει γνώση των βασικών γενετικών αλλαγών και των μηχανισμών που οδηγούν σε νεοπλασματική εξαλλαγή.
• Είναι σε θέση να χρησιμοποιεί και να αντιλαμβάνεται βασικούς όρους της μοριακής ιστοπαθολογίας.
• Χρησιμοποιεί τον βασικό εξοπλισμό ενός εργαστηρίου μοριακής ιστοπαθολογίας και να διεκπεραιώνει βασικές μοριακές αναλύσεις.
• Αναλύει και να αντιλαμβάνεται τη δράση των βασικών σηματοδοτικών μονοπατιών που εμπλέκονται στην καρκινογένεση στον ανθρώπινο οργανισμό.
• Μπορεί να συνεργαστεί με τους συμφοιτητές του στα πλαίσια εργαστηριακού περιβάλλοντος για την εκτέλεση βασικών εργαστηριακών τεχνικών που χρησιμοποιούνται στη μοριακή ιστοπαθολογία.

Γενικές Ικανότητες

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Προσαρμογή σε νέες καταστάσεις
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Άσκηση κριτικής και αυτοκριτικής
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

Α. Θεωρητικές κλινικές ικανότητες
Ι. Ανά κεφάλαιο θεωρίας
1. Η φύση του Καρκινικού κυττάρου – Βιολογικά χαρακτηριστικά καρκινικών κυττάρων
2. Συντήρηση της γενομικής ακεραιότητας και δημιουργία καρκίνου
3. Ανεξέλεγκτος κυτταρικός πολλαπλασιασμός και ογκογένεση
4. Αυξητικοί παράγοντες, υποδοχείς αυξητικών παραγόντων και ιστογένεση – Αρχέγονα προγονικά κύτταρα (Stem Cells)
5. Εξωκυττάρια – ενδοκυττάρια σηματοδότηση
6. Μεταγραφικοί παράγοντες – ρύθμιση της μεταγραφής
7. Ογκογονίδια – Ογκοκατασταλτικά γονίδια
8. Μηχανισμοί διήθησης – μετάστασης – ΕΜΤ
9. Βιολογία της Αγγειογένεσης
10. Μηχανισμοί καρκινογένεσης – Βιοδείκτες – Βιολογικές θεραπείες σε συχνά νεοπλάσματα (σποραδικές μορφές)
11. Μηχανισμοί καρκινογένεσης – Βιοδείκτες – Βιολογικές θεραπείες σε συχνά νεοπλάσματα (οικογενείς μορφές)
13. Μοριακές μέθοδοι διαγνωστικής προσέγγισης νεοπλασμάτων σε συμπαγείς όγκους
14. Μοριακές μέθοδοι διαγνωστικής προσέγγισης νεοπλασμάτων σε υγρές βιοψίες

ΙΙ. Στα υποχρεωτικά φροντιστήρια
Θεωρητικό υπόβαθρο βασικών εργαστηριακών τεχνικών.

Β. Πρακτικές και κλινικές δεξιότητες
Στα υποχρεωτικά εργαστήρια – εκμάθηση βασισμένη στην πρακτική εμπειρία
Απόκτηση γενικών και ειδικών πρακτικών δεξιοτήτων από τους φοιτητές Ιατρικής κατά την εκπόνηση
των εργαστηριακών ασκήσεων:
1. Γενικές δεξιότητες
• παρατήρηση ροής εργασίας στο εργαστήριο
• χρήση συνήθων εργαστηριακών τεχνικών
• αποτελεσματική εργασία σε ομάδα
• ασφαλής εργασία σε εργαστηριακό περιβάλλον
• λήψη και τήρηση οδηγιών
• αντίληψη εργαστηριακών λαθών και αναγνώριση των πηγών τους
2. Ειδικές δεξιότητες
Εξοικείωση με βασικές εργαστηριακές μοριακές τεχνικές

Γ. Γνώση – Ύλη διαλέξεων
1. Η φύση του Καρκινικού κυττάρου – Βιολογικά χαρακτηριστικά καρκινικών κυττάρων (κλωνικότητα, αυτονομία, απώλεια διαφοροποίησης)
2. Συντήρηση της γενομικής ακεραιότητας και δημιουργία καρκίνου
3. Ανεξέλεγκτος κυτταρικός πολλαπλασιασμός και ογκογένεση-απόπτωση
4. Αυξητικοί παράγοντες, υποδοχείς αυξητικών παραγόντων και ιστογένεση – Αρχέγονα προγονικά κύτταρα (Stem Cells)
5. Εξωκυττάρια – ενδοκυττάρια σηματοδότηση
6. Μεταγραφικοί παράγοντες – ρύθμιση της μεταγραφής
7. Ογκογονίδια – Ογκοκατασταλτικά γονίδια
8. Μηχανισμοί διήθησης – μετάστασης – ΕΜΤ
9. Βιολογία της Αγγειογένεσης
10. Μηχανισμοί καρκινογένεσης – Βιοδείκτες – Βιολογικές θεραπείες σε συχνά νεοπλάσματα (σποραδικές μορφές)
11. Μηχανισμοί καρκινογένεσης – Βιοδείκτες – Βιολογικές θεραπείες σε συχνά νεοπλάσματα (οικογενείς μορφές)
13. Μοριακές μέθοδοι διαγνωστικής προσέγγισης νεοπλασμάτων σε συμπαγείς όγκους
14. Μοριακές μέθοδοι διαγνωστικής προσέγγισης νεοπλασμάτων σε υγρές βιοψίες

Α. ΘΕΩΡΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Προτεινόμενα συγγράμματα:

1. Μοριακή Γενετική του Ανθρώπου

Έκδοση: 1/2023

Συγγραφείς: Strachan Tom, Read Andrew P.

Τύπος: Σύγγραμμα

ISBN: 9789925350742

Κωδικός ΕΥΔΟΞΟΣ: 112691149

Διαθέτης (Εκδότης): BROKEN HILL PUBLISHERS LTD 

2. Το Κύτταρο

Έκδοση: 8η/2021

Συγγραφείς: Geoffrey M. Cooper

Τύπος: Σύγγραμμα

ISBN: 9786185135201

Κωδικός ΕΥΔΟΞΟΣ: 102123643

Διαθέτης (Εκδότης): ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ι. ΜΠΑΣΔΡΑ & ΣΙΑ Ο.Ε. 

Άλλα συγγράμματα:

ΟΧΙ

Β. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΩΝ

ΟΧΙ

Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

ΝΑΙ