ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η Άσκηση,

ως γυμναστική ή αθλητισμός, αποτελεί σημαντική δραστηριότητα και αυτό είχε αναδειχθεί σε όλους τους αρχαίους πολιτισμούς. Στην αρχαία Ελλάδα, οι άνδρες συμπεριελάμβαναν τη σωματική άσκηση στην καθημερινότητά τους σύμφωνα με την προτροπή του Πλούταρχου, ο οποίος στο έργο του "Περί παίδων αγωγής" αναφέρει: "περί μεν την του σώματος επιμέλειαν διττάς εύρον επιστήμας οι άνθρωποι, την Ιατρικήν και την Γυμναστικήν, ων η μεν την υγείαν η δε την ευεξίαν εντίθεσι". Παρά το γεγονός ότι η εξέλιξη του Δυτικού πολιτισμού και η επίδρασή του στον τρόπο ζωής και εργασίας οδήγησε στο να ατονήσει αυτή η ενασχόληση, τα τελευταία κυρίως χρόνια, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου, η εξοικονόμηση περισσότερου ελεύθερου χρόνου και κυρίως η κατανόηση της σημασίας της πρόληψης για την εξασφάλιση της υγείας, ανέδειξαν και πάλι τη φυσική άσκηση σε σημαντική παράμετρο της καθημερινότητας. Προκειμένου όμως να επιτευχθούν τα αναμενόμενα για την υγεία και τη φυσική κατάσταση αποτελέσματα από την άσκηση, τη γυμναστική και τον αθλητισμό, θα πρέπει οι δραστηριότητες αυτές να γίνονται κάτω από την επίβλεψη επιστημόνων με ιδιαίτερες γνώσεις και δεξιότητες. Η πλήρης κατανόηση της φυσιολογίας της άσκησης, η άσκηση πληθυσμών με ειδικά προβλήματα, η ψυχολογία της άσκησης και ο ρόλος της σωστής διατροφής σε συνάφεια με τον ανθρώπινο μεταβολισμό αποτελούν μερικές από τις παραμέτρους που θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στην εκπαίδευση των επιστημόνων που ασχολούνται με την άσκηση στον πληθυσμό.

Η Εργοσπιρομετρία

είναι μια σημαντική μη επεμβατική δοκιμασία, η οποία επιτρέπει την αντικειμενική παρακολούθηση της αναπνευστικής, της καρδιαγγειακής και της μεταβολικής λειτουργίας κατά την άσκηση. Χρησιμοποιείται για την εκτίμηση της φυσικής κατάστασης και για τη διαφορική διάγνωση μεταξύ καρδιαγγειακών και αναπνευστικών παθήσεων. Συγκεκριμένα συμβάλλει: στη διερεύνηση της δύσπνοιας ή της μειωμένης ικανότητας για άσκηση (και τον προσδιορισμό της αιτίας πρόκλησής τους), στον εντοπισμό καρδιαγγειακών ή αναπνευστικών δυσλειτουργιών, που αποκαλύπτονται μόνο κατά την άσκηση, στη διερεύνηση της αιτίας πρόκλησης διαφόρων συμπτωμάτων (π.χ δύσπνοια, στηθάγχη) καθώς και στην εκτίμηση της ικανότητας για άσκηση και σωματική δραστηριότητα. Επίσης χρησιμοποιείται στον προεγχειρητικό έλεγχο ασθενών με ιστορικό καρδιοαναπνευστικών παθήσεων. Τέλος, η εργοσπιρομετρία θεωρείται αξιόλογη μέθοδος για την εκτίμηση της φυσικής κατάστασης και απόδοσης των αθλητών, για τη διερεύνηση της δυνατότητας βελτίωσής της και για τον καθορισμό του προπονητικού προγράμματος με στόχο τη βελτίωση της απόδοσης.

Η Αποκατάσταση

αποτελεί σήμερα αναπόσπαστο κομμάτι της ολοκληρωμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης ασθενών με χρόνια νοσήματα, κυρίως καρδιολογικά, αναπνευστικά και μυοσκελετικά. Σκοπός της αποκατάστασης είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων των ασθενών, η βελτιστοποίηση της ικανότητάς τους να συμμετέχουν στις καθημερινές δραστηριότητες, η αύξηση της ικανότητάς τους για άσκηση και τέλος η βελτίωση της ποιότητας ζωής τους. Ανάμεσα στα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή των προγραμμάτων αποκατάστασης είναι και η μείωση της ανάγκης για αναζήτηση ιατρικής βοήθειας και νοσηλείας. Παρά το γεγονός ότι η θετική επίδραση της αποκατάστασης στην αντιμετώπιση των ασθενών με χρόνια νοσήματα έχει εδραιωθεί στη βιβλιογραφία, η εφαρμογή της δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στη χώρα μας. Τα τελευταία χρόνια γίνονται αξιόλογες προσπάθειες προς την κατεύθυνση της εκπαίδευσης των επιστημόνων που καλούνται να εφαρμόσουν τα προγράμματα της αποκατάστασης αλλά και προς την κατεύθυνση της ευαισθητοποίησης της πολιτείας, η οποία θα κληθεί να προσαρμόσει την πολιτική της υγείας και να ενσωματώσει τα προγράμματα αυτά, υιοθετώντας φυσικά και το ανάλογο οικονομικό κόστος.