ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Κωδικός Μαθήματος:ΒΕ0311

Υπεύθυνος Καθηγητής:Τσούγκος Χρυσοβαλάντης – Ιωάννης, Καθηγητής

Άλλοι Διδάσκοντες:ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ, ΑΚΑΔ. ΥΠΟΤΡΟΦΟΣ

ECTS:2.00

Τύπος|Είδος Μαθήματος:ΕΠ | ΥΠΟΒΆΘΡΟΥ

Εξάμηνο Διδασκαλίας:Εαρινό Εξάμηνο

Ώρες την Εβδομάδα:2 Ώρες

Συνολικός χρόνος (Ώρες Διδασκαλίας + Φόρτος Εργασίας Φοιτητή)54 Ώρες

Προαπαιτούμενα:ΟΧΙ

Γλώσσα Διδασκαλίας:ΕΛΛΗΝΙΚΑ (ΑΓΓΛΙΚΑ ΕΦΟΣΟΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ERASMUS)

Διαθέσιμο για Erasmus:ΝΑΙ

Διαλέξεις Εξαμήνου:Λεπτομέρειες/Διαλέξεις

Τρόπος Διδασκαλία:

Παραδόσεις στο αμφιθέατρο, Διαλέξεις, Σεμινάρια

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΟΥΣΙΕΣ – ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΟΧΙ

Γίνεται χρήση Τ.Π.Ε. στην επικοινωνία με τους φοιτητές (μέσω e-class) για την ευκολότερη διαχείριση του υλικού και της συνεννόησης  και δημιουργίας ομάδων εργασίας.


Μέθοδος Αξιολόγησης:

Δίδεται ιδιαίτερο βάρος στην προφορική εξέταση με έμφαση στην δυνατότητα ανάλυσης καταστάσεων. Δεν ζητείται από τον φοιτητή να αποστηθίσει όρους, μαθηματικές εξισώσεις ή νομολογία αλλά

α) να είναι σε θέση να ερευνά και να ευρίσκει απαντήσεις μέσα από όλο αυτό το σύμπλεγμα ντοκουμέντων (νόμοι, βιβλία, κ.α.), όντας ήδη ενήμερος για ορισμένες βασικές αρχές,

β) να γίνει κτήμα του ότι η οποιαδήποτε διαδικασία πρέπει να εντάσσεται σε ένα σύστημα διασφάλισης ποιότητος,

γ) να είναι σε θέση ο φοιτητής να προβλέπει τι είναι δυνατόν να συμβεί εάν δεν γίνει σεβαστή η εγκεκριμένη για την περίπτωση διαδικασία.

Αναφέρεται αναλυτικά η ύλη στην οποία πρόκειται να εξεταστεί ο φοιτητής υπό τη μορφή ερωτήσεων πολλαπλής επιλογής και επίλυσης προβλημάτων κατά τη διάρκεια του μαθήματος.

Η θεωρητική κατάρτιση με οποιοδήποτε εποπτικό μέσο και να πραγματοποιηθεί (πίνακας, βιντεοπροβολές, διαφάνειες, κ.λ.π.) έχει σκοπό την μετάδοση γνώσης και εμπειρίας. Όπου είναι πρόσφορο θα συνοδεύεται από επιδείξεις σε χώρους κλινικούς και εργαστηριακούς για κατανόηση της θεωρίας. Δύο επιπλέον στοιχεία θα επιτρέψουν την πραγματική εμπέδωση:

α) o διδάσκων στα πλαίσια του δυνατού αναφέρει και αναλύει συγκεκριμένα παραδείγματα από την διεθνή βιβλιογραφία και πραγματικότητα ή την προσωπική του εμπειρία. Παράδειγμα το μάθημα «Πρόληψη Ατυχημάτων» θα περιλαμβάνει το θεωρητικό μέρος και θα ολοκληρώνεται με την περιγραφή του ατυχήματος στο Ακτινοθεραπευτικό Τμήμα του Κρατικού Νοσοκομείου της πόλης Ζaragossa, Ισπανία (αρκετοί νεκροί και εκατοντάδες πληγέντες από υπερβολική έκθεση σε ακτινοβολία). Θα αναλυθεί η ευθύνη όλων των εμπλεκομένων (διοίκηση, ακτινοφυσικοί, ακτινοθεραπευτές, τεχνικοί και κατασκευάστρια εταιρεία). Θα αποδειχθεί ότι το σφάλμα δεν είναι ποτέ ενός ατόμου μόνο αλλά μιας ολόκληρης αλυσίδας

β) Problem Based Learning – PBL. Στο τέλος κάθε ενότητας θα διενεργείται γενική συζήτηση με βάση ένα συγκεκριμένο παράδειγμα και θα αναλύονται οι πιθανές λύσεις. Στο προηγούμενο παράδειγμα θα αναλυθούν οι ευθύνες του κάθε εμπλεκόμενου και θα κατασκευαστούν τα ανάλογα σενάρια για τις πιθανές εξελίξεις του ατυχήματος εάν ο κάθε κρίκος της αλυσίδας ενεργούσε διαφορετικά από ότι ενέργησε.


Αντικειμενικοί Στόχοι/Επιδιωκόμενα Αποτελέσματα:

Το μάθημα αποτελεί το βασικό εργαλείο εκμάθησης τεχνικών ακτινοπροστασίας για την προστασία της υγείας από τους κινδύνους κατά την έκθεση στην ιοντίζουσα ακτινοβολία για ιατρικούς σκοπούς.

Η ύλη του μαθήματος στοχεύει στην εισαγωγή των σπουδαστών στην κατάλληλη θεωρητική και πρακτική κατάρτιση και την παροχή επαγγελματικών ικανοτήτων στον τομέα της ακτινοπροστασίας

Επίσης, αναφέρεται στις πρακτικές πτυχές των διαδικασιών ακτινοπροστασίας.  Με αυτή την έννοια το μάθημα αποτελεί τη βάση πάνω στην οποία θα πραγματοποιηθεί συνεχής  εκπαίδευση και  κατάρτιση σχετικά με την κλινική χρήση νέων τεχνικών και τις σχετικές απαιτήσεις της κλινικής  ακτινοπροστασίας.

Τέλος, στόχος του μαθήματος αποτελεί η κατανόηση από τους σπουδαστές της σημασίας των βασικών αρχών της ακτινοπροστασίας και εκτός της περιοχής των ιοντιζουσών ακτινοβολιών αλλά και το διαρκώς αυξανόμενο σε πολυπλοκότητα νομικό πλαίσιο που διέπει αυτές τις διαδικασίες.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι το εν λόγω μάθημα διαφοροποιείται ως προς τα κλασσικά μαθήματα ακτινοφυσικής που διδάσκονται στο 1ο έτος του Ιατρικού Τμήματος στα εξής σημεία:

  • Δίδεται έμφαση στην νομική διάσταση της αναγκαιότητας ακτινοπροστασίας
  • Εισάγεται η φιλοσοφία του επαγγελματισμού και της κλινικής αναγκαιότατος τήρησης των κανονισμών. Ο φοιτητής μαθαίνει ότι ανεξαρτήτως κλίσης, κατεύθυνσης και ειδικότητος που θα επιλέξει στο μέλλον, εμπλέκεται στον επαγγελματικό του πεδίο με την ακτινοβολία είτε διαγνωστικά, είτε θεραπευτικά.
  • Απομυθοποιείται η ακτινοβολία και οι συνέπειες της μέσω της περιγραφής στον νοσοκομειακό χώρο και με συγκεκριμένα παραδείγματα της διαγνωστικής και θεραπευτικής αξίας της ακτινοβολίας, χρήσης, κατάχρησης αυτής και προστασίας από αυτήν.
  • Εντρυφεί για πρώτη φορά ο φοιτητής στην ιδέα της διασφάλισης ποιότητας. Μαθαίνει ότι η πιστή τήρηση πρωτοκόλλων εργασίας, η εφαρμογή επιστημονικών κριτηρίων επιλογής και χρήσης τεχνολογικού εξοπλισμού, διασφαλίζει την πιστότητα και την ποιότητα της εικόνας με ταυτόχρονη ελάχιστη ακτινική επιβάρυνση.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής/τρια θα είναι σε θέση να:

Έχει γνώση και κατανόηση για:

  • Την χρήση των ακτινοβολιών σε όλο το φάσμα των ανθρώπινων δραστηριοτήτων
  • Τους κινδύνους από την χρήση ακτινοβολιών στο προσωπικό και τους ασθενείς του νοσοκομείου
  • Τον χειρισμό της ακτινοβολίας για ιατρικούς λόγους με ασφάλεια για προσωπικό και ασθενείς, πρόληψη και διαχείριση ατυχημάτων.
  • Το νομικό πλαίσιο που διέπει την χρήση ακτινοβολιών
  • Επιπλέον στόχος είναι η διασφάλιση ποιότητας στις ακτινολογικές πράξεις (αλυσίδα ασθενή – προσωπικό – μηχανήματα – χώρος) μέσα από την πιστή τήρηση κανόνων ακτινοπροστασίας.

Γενικές Ικανότητες

Ομαδική εργασία

Αυτόνομη εργασία

Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον


URL Μαθήματος : 

Περιγραφή Μαθήματος:1. Εισαγωγή (1 ώρα)
1.1. Στόχοι
1.2. Αναγκαιότητα Ακτινοπροστασίας στο Νοσοκομείο
2. Φυσική των Ακτινοβολιών (2 ώρες)
2.1. Βασικές Αρχές
2.2. Αλληλεπίδραση Ακτινοβολίας – Ύλης
2.3. Ακτινοβολία Περιβάλλοντος
2.4. Ακτινοβολία Ιατρικών Πράξεων
3. Αιτιολογία και Νομοθεσία της Ακτινοπροστασίας (3 ώρες)
3.1. Αιτιολογία
3.2. Ορισμός Δόσης – Όρια Δόσεων
3.3. Ευρωπαϊκή και Διεθνής Νομοθεσία
3.4. Ελληνική Νομοθεσία
3.5. Οργανισμοί
3.5.1. ΕΕΑΕ
3.5.2. ΙΑΕΑ
3.5.3. ΙCRU
4. Εκπαίδευση στην Ακτινοπροστασία (1 ώρα)
5. Αρμοδιότητες Προσωπικού (1 ώρα)
6. Δοσιμετρία και Ακτινοπροστασία ασθενών και Προσωπικού (3 ώρες)
6.1. Όργανα Ελέγχου και Δοσιμετρίας
6.2. Δοσιμετρία Προσωπικού
6.3. Ευαίσθητες Ομάδες Πληθυσμού
6.4. Διοικητική Μέριμνα Προσωπικού – Άδειες
7. Περιγραφή Τμημάτων που χρησιμοποιούν Ιοντίζουσες Ακτινοβολίας (2 ώρες)
7.1. Εξωτερική Ακτινοθεραπεία και Βραχυθεραπεία
7.2. Πυρηνική Ιατρική – in vitro, in vivo
7.3. Ακτινοδιαγνωστική
7.3.1. Αξονικός Τομογράφος
7.3.2. Κλασσική Ακτινοδιαγνωστική
7.3.3. Επεμβατική Ακτινολογία – Αγγειογραφία
7.3.4. Μαστογραφία
7.4. Χειρουργεία
7.5. Οδοντιατρική – Γναθοπροσωπικά
7.6. Ακτινοβολία Ηλεκτρονικών Υπολογιστών
8. Ακτινοβιολογία – Ακτινοπαθολογία (3 ωρες)
8.1. Μηχανισμοί Δράσεις Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών
8.2. Βιοφυσική και Κυτταρική Βάση της Ακτινικής Καρκινογέννησης
8.3. Βιολογική Βάση Μεγίστων Επιτρεπόμενων Ορίων Δόσεων
8.4. Μέθοδοι Ανίχνευσης Αυξημένης Ευαισθησίας στην Ακτινοβολία
8.5. Επικινδυνότητα Δόσεων από Ιατρικές Εφαρμογές
8.6. Χρόνια Ακτινοβόληση με χαμηλή δόση
9. Ατυχήματα (2 ώρες)
9.1. Ραδιενεργή Μόλυνση
9.2. Συστήματα Ενημέρωσης για Ραδιενεργά Ατυχήματα
9.3. Δοσιμετρική Εκτίμηση Ατυχήματος
9.4. Επέμβαση μετά από ένα μεγάλο ατύχημα
9.5. Ιστορικό Ατυχημάτων σε Νοσοκομεία και εκτός – Διδάγματα
9.6. Αναφορά Ατυχήματος στις Αρμόδιες Αρχές
9.7. Πρόληψη
10. Μεταφορά Ραδιενεργών Υλικών προς και από Νοσοκομείο (1 ώρα)
10.1. Γενικές Αρχές Μεταφοράς – Διαδικασίες
10.2. Ασφάλεια κατά την μεταφορά
10.3. Ραδιενεργά Κατάλοιπα (διάθεση – απόρριψη – μεταφορά)
11. Διαχείριση Εξοπλισμού Ακτινοβολιών (1 ώρα)
11.1. Προδιαγραφές
11.2. Κριτήρια Επιλογής
11.3. Αναγκαιότητα Ποιοτικών Ελέγχων
12. Προστασία από Μη Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (2 ώρες)
12.1. Βάσεις ακτινοπροστασίας, Υψηλές / Χαμηλές Συχνότητες
12.2. Η/Μ Πεδία πολύ χαμηλών συχνοτήτων
12.3. Κινητή Τηλεφωνία
12.4. Επίδραση των μαγνητικών πεδίων στους βηματοδότες – ιχνηθέτες
12.5. Μαγνητική – Ηλεκτρική Τομογραφία
12.6. Ηλεκτρική Ασφάλεια
12.7. Lasers
12.8. Υπέρηχοι
13. Διασφάλιση Ποιότητας (1 ώρα)
13.1. Συστήματα Διασφάλισης Ποιότητας – Αρμοδιότητες και Υποχρεώσεις
13.2. Εφαρμογή Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας Ολοκληρωμένης Ακτινοπροστασίας Νοσοκομείου
14. Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες εκτός Νοσοκομείου (3 ώρες)
14.1. Βιομηχανικές Εφαρμογές Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών
14.2. Ερευνητικές Εφαρμογές Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών
14.3. Πολεμική Χρήση Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών

Συνιστώμενη βιβλιογραφία:

-Προτεινόμενη Βιβλιογραφία :

  • Έντυπα
  • Διεθνής Βιβλιογραφία
  • Οδηγίες Ευρωπαϊκής Ένωσης για Ακτινοπροστασία
  • Νομοθεσία και Μεθοδολογία άλλων ευρωπαϊκών κρατών
  • Ελληνική Νομοθεσία
  • Σημειώσεις διδασκόντων
  • Πρόγραμμα υπολογιστικό πολλαπλών ερωτήσεων (αυτομόρφωσης και εξέτασης) που περιλαμβάνει 2000 θέματα
  • Εικόνες, κείμενα και εκπαιδευτικές προσομοιώσεις από διαδίκτυο
  • Διαφάνειες (transparences) και διαφάνειες προβολών (slides)
  • Βιντεοπροβολές
  • Εκπαίδευση βασισμένη σε πραγματικά προβλήματα (Problem Based Learning – PBL).

Πρόκειται για διαδικασία η οποία εφαρμόζεται ήδη στην εκπαίδευση φοιτητών σε πολλά Πανεπιστήμια. Θα δοθούν μια σειρά θέματα/προβλήματα (ατυχήματα, διαδικασίες επιλογής μηχανημάτων, νομοθετικά ζητήματα, θέματα διεπικοινωνίας τμημάτων και διοίκησης, κ.α.) τα οποία θα συζητώνται μεταξύ των καθηγητών/φοιτητών και θα καταγράφονται δυσλειτουργίες, επιπτώσεις και πιθανές λύσεις.

-Συναφή επιστημονικά περιοδικά

 
elGreek
Μετάβαση στο περιεχόμενο