PATHOLOGY I

ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ Ι

PATHOLOGY I

Lesson Code: PTH0301

Professor in charge: Makaritsis Konstantinos, Professor

Other Teachers: ΚΛΙΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ (Κλινικές Ασκήσεις) Γ. Νταλέκος -Ε. Ρηγοπούλου – Κ. Μακαρίτσης – Κ. Ζάχου – Γ. Ντάιος -Ν. Γατσέλης- Α. Καψωριτάκης –- Ζ. Δανιήλ – Ι. Πανταζόπουλος – Α. Κωτσάκης- Ε. Σαλούστρος-Φ. Κοΐνης-Α. Μπαργιώτα – Γ. Ευφραιμίδης – Χ. Κατσιάρη – Θ. Ελευθεριάδης -Δ. Μπόγδανος – Ν. Γιαννακούλας – Α. Μανωλάκης – ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΑΠΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ Γ. Νταλέκος – Ε. Ρηγοπούλου – Κ. Μακαρίτσης – Κ. Ζάχου – Γ. Ντάιος – Ν. Γατσέλης -Α. Καψωριτάκης – Ζ. Δανιήλ – Κ. Γουργουλιάνης – Ι. Πανταζόπουλος- Δ. Μπόγδανος- Α. Μανωλάκης

ECTS: 9.00

Type|Type of Course: ΥΠ | ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΉΣ ΠΕΡΙΟΧΉΣ

Teaching Semester: 6o Εξάμηνο

Hours per week: 8 Ώρες

Total Time (Teaching Hours + Student Workload) 219 Ώρες

Prerequisites: Ο φοιτητής πρέπει να έχει παρακολουθήσει και εξεταστεί επιτυχώς σε τουλάχιστον τρία (3) από τα παρακάτω μαθήματα: i. Γενική Μορφολογία ii. Φυσιολογία Συστημάτων iii. Νευροφυσιολογία και Φυσιολογία Ενδοκρινών iv. Ιατρική Μικροβιολογία I v. Ανοσολογία vi. Φαρμακολογία Ι vii. Ιατρική Ευθύνη και Ηθική viii. Παθολογική Φυσιολογία I ix. Προπαιδευτική Παθολογία

Language of Instruction: Ελληνική (Ωστόσο προσφέρεται η δυνατότητα διδασκαλίας στην Αγγλική γλώσσα στα κλινικά φροντιστήρια, στα πλαίσια της ανταλλαγής φοιτητών στο Πρόγραμμα ERASMUS και στις ανταλλαγές φοιτητών στο πρόγραμμα της HELMSIC)

Available for Erasmus: YES

Semester Lectures: Details/Lectures

Teaching Method: Πρόσωπο με πρόσωπο 1. ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ ΑΠΟ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ (4 ώρες εβδομαδιαίως) Μη υποχρεωτική παρακολούθηση 2. ΚΛΙΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ (Κλινικές Ασκήσεις) (4 ώρες εβδομαδιαίως) Υποχρεωτική παρακολούθηση. Χρησιμοποιείται λογισμικό της Microsoft (Power Point) μέσω του οποίου γίνονται οι παραδόσεις των μαθημάτων. Η Βιβλιοθήκη διαθέτει τα απαραίτητα συγγράμματα του μαθήματος. Επίσης οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στις διεθνείς επιστημονικές βάσεις δεδομένων (PubMed), τις οποίες διαθέτει η Βιβλιοθήκη. Όλες οι παραδόσεις των μαθημάτων γίνονται με προβολή μέσω υπολογιστή χρησιμοποιώντας το Power Point. Οι ως άνω διαλέξεις των μαθημάτων είναι αναρτημένες στους ιστοτόπους της Ιατρικής Σχολής (eclass) και της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής με ελεύθερη πρόσβαση από τους φοιτητές της Ιατρικής Σχολής. Επίσης χρησιμοποιούνται ηλεκτρονικοί δίσκοι (CD-DVD) που αφορούν στη διδασκαλία του κλινικού Φροντιστηρίου. Τέλος το Email του υπευθύνου του μαθήματος αλλά και των λοιπών διδασκόντων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την επικοινωνία μεταξύ φοιτητών και διδασκόντων και οι φοιτητές προτρέπονται να χρησιμοποιούν και αυτή τη μέθοδο επικοινωνίας. Επίσης πληροφορίες ή ανακοινώσεις που αφορούν στο μάθημα αναρτώνται στους ιστοτόπους της Ιατρικής Σχολής (eclass) και της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής με ελεύθερη πρόσβαση από τους φοιτητές της Ιατρικής Σχολής.

Evaluation Method: – Η αξιολόγηση των φοιτητών γίνεται αφενός με προφορικές ερωτήσεις επί των προβλημάτων των ασθενών κατά τη διάρκεια των κλινικών ασκήσεων και αφετέρου με γραπτές εξετάσεις κατά το τέλος του εξαμήνου. Οι φοιτητές αξιολογούνται στο φροντιστηριακό μάθημα από τους εκπαιδευτές στο τέλος του εξαμήνου ως προς την ικανότητά τους να διενεργούν τη βασική διαφορική διάγνωση των παθολογικών νοσημάτων με βάση τα κύρια συμπτώματα και σημεία του ασθενούς. Η βαθμολογία διαβαθμίζεται ως εξής: ανεπαρκώς, μέτρια, καλώς και πολύ καλώς. Το μάθημα εξετάζεται επίσης κατά τις εξεταστικές περιόδους σύμφωνα με το σύστημα γραπτών εξετάσεων. Για τη βαθμολογία του εξαμήνου λαμβάνεται υπόψη και η επίδοση των φοιτητών στο φροντιστηριακό μάθημα. Οι εξετάσεις είναι ιδιαιτέρως απαιτητικές και συνήθως είναι αναγκαίο να απαντηθούν ορθά τουλάχιστον το 70% των ερωτήσεων, έτσι ώστε ο/η φοιτητής/τρια να λάβει προβιβάσιμο βαθμό. Οι γραπτές ερωτήσεις μπορεί να περιλαμβάνουν Ερωτήσεις Πολλαπλής Επιλογής είτε Ερωτήσεις Σύντομης Απάντησης. Ως εκ των ανωτέρω συνάγεται, ότι ο φόρτος εργασίας των φοιτητών για το μάθημα της Παθολογίας Ι είναι εξαιρετικά μεγάλος και οι απαιτήσεις ιδιαιτέρως υψηλές. Εξαιτίας αυτού το μάθημα της Παθολογίας Ι αποτελεί το μοναδικό κλινικό μάθημα του Ιατρικού Τμήματος του ΠΘ (με εξαίρεση βέβαια τα τρίμηνα του 6ου έτους), το οποίο έχει βαθμολογηθεί με εννέα (9) διδακτικές μονάδες (ECTS). Τα κριτήρια αξιολόγησης είναι προσβάσιμα από τους φοιτητές στην ιστοσελίδα του μαθήματος: http://83.212.32.147/internalmedicine/index.php/el/pathology-i.

Τέλος, διατίθεται ειδικό ερωτηματολόγιο στους φοιτητές στο τέλος του εξαμήνου διδασκαλίας του μαθήματος, έτσι ώστε να υπάρχει αξιολόγηση από τους φοιτητές εκάστου εκ των διδασκόντων, αφενός για κάθε μία από τις παραδόσεις των 2ώρων μαθημάτων (2 φορές/εβδομαδιαίως) και αφετέρου για κάθε ένα από τα 2ωρα κλινικά φροντιστήρια (2 φορές/ εβδομαδιαίως). Επίσης προτρέπονται οι φοιτητές να εκφράσουν την άποψή τους για τη συνολική εκπαιδευτική διαδικασία του μαθήματος και ενδεχόμενες προτεινόμενες αλλαγές.
Τα αποτελέσματα των ανωτέρω απαντήσεων του ερωτηματολογίου αξιοποιούνται κατάλληλα με στόχο τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας για το συγκεκριμένο μάθημα.


Objective Objectives/Desired Results: Το μάθημα της Παθολογίας Ι αποτελεί ένα από τα βασικά μαθήματα κορμού των Ιατρικών Σχολών και έχει σημαντικές απαιτήσεις εκ μέρους των φοιτητών. Οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι να αφιερώσουν πολλές ώρες για τη μελέτη και κατανόηση των διαφόρων νοσημάτων. Επίσης απαιτείται η παρακολούθηση 4 ωρών εβδομαδιαίως των από αμφιθεάτρου διαλέξεων καθώς και 4 ωρών εβδομαδιαίως κλινικής άσκησης στους θαλάμους της Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής με πληθώρα ασθενών που πάσχουν από νοσήματα προερχόμενα από διάφορα συστήματα και απαιτούν την υιοθέτηση της καλούμενης ολιστικής διάγνωσης και αντιμετώπισης. Η διδασκαλία έχει ως στόχο τη γνώση και απόκτηση εμπειρίας σε κύριες νοσολογικές οντότητες της Παθολογίας.
Στόχος
Η Παθολογία Ι διδάσκεται στο 6ο εξάμηνο στα πλαίσια του μαθήματος της Παθολογίας και συμπληρώνεται από τη Παθολογία ΙΙ η οποία διδάσκεται στο 7ο εξάμηνο. Η διδασκαλία της Παθολογίας Ι έχει ως στόχο τη γνώση και απόκτηση εμπειρίας στις νοσολογικές οντότητες της Παθολογίας, Λοιμώξεις – Καρδιαγγειακά νοσήματα -Νοσήματα Αναπνευστικού – Νοσήματα Γαστρεντερικού – Νοσήματα Ήπατος – Χοληφόρων – Παγκρέατος.
Αντικειμενικοί σκοποί
Οι αντικειμενικοί σκοποί του μαθήματος μπορούν να εξειδικευτούν ως ακολούθως:
• Η απόκτηση συστηματικής γνώσης των κύριων νοσολογικών οντοτήτων (νοσημάτων και κλινικών συνδρόμων). Ο φοιτητής πρέπει να γνωρίζει τους ορισμούς όπου απαιτείται, την επιδημιολογία, την παθογένεια, τη φυσική ιστορία (τρόπους εισβολής, συμπτώματα, αντικειμενικά σημεία, εργαστηριακά και απεικονιστικά ευρήματα), τον τρόπο διαγνώσεως, τις επιπλοκές, την πρόγνωση και αδρά την αντιμετώπιση των επιμέρους νόσων της Παθολογίας.
• Η απόκτηση εμπειρίας παρά την κλίνη του ασθενούς σχετικά με τα συμπτώματα, τα ευρήματα της αντικειμενικής εξέτασης, τα κατάλληλα για το πιθανό νόσημα εργαστηριακά και απεικονιστικά ευρήματα.
• Η κριτική αξιολόγηση των ως άνω ευρημάτων ενός εκάστου και του συνδυασμού τους και η εφαρμογή τους στη διάγνωση.
Προϋποθέσεις
• Για να παρακολουθήσει ο φοιτητής το μάθημα της Παθολογίας κατά τρόπο αποδοτικό θα πρέπει να έχει τις γνώσεις του συνόλου των μαθημάτων των προηγούμενων πέντε εξαμήνων. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από τις απαιτήσεις του κανονισμού του προγράμματος σπουδών που καθορίζουν τα προαπαιτούμενα μαθήματα. Για την αποδοχή των φοιτητών στην παρακολούθηση και τις εξετάσεις του μαθήματος εφαρμόζεται βεβαίως ο κανονισμός του Ιατρικού Τμήματος. Οι γνώσεις όμως των προηγούμενων πέντε εξαμήνων ανταποκρίνονται σε συνθήκες κανονικής φοίτησης και οδηγούν στο μέγιστο όφελος του φοιτητή από την παρακολούθηση του μαθήματος της Παθολογίας.
• Ορισμένες γνώσεις μαθημάτων των δυόμισι πρώτων ετών έχουν στενή αλληλεξάρτηση και συμπλέκονται με την περιγραφή νοσημάτων και καταστάσεων του μαθήματος της Παθολογίας. Οι γνώσεις αυτές αποτελούν μέρος της διδακτέας και εξεταστέας ύλης της Παθολογίας και σημειώνονται με σαφήνεια στις απαιτούμενες γνώσεις του μαθήματος.
Διάρθρωση των γνώσεων που πρέπει να αποκτήσει ο φοιτητής στο μάθημα της Παθολογίας
• Οι γνώσεις που πρέπει να αποκτήσει ο φοιτητής στο μάθημα της Παθολογίας όπως αναλύονται παρακάτω δεν είναι προσαρμοσμένες σε συγκεκριμένο βιβλίο Παθολογίας και ο φοιτητής μπορεί να τις αναζητήσει σε βιβλία της επιλογής του. Τα κεφάλαια της Παθολογίας που το Πανεπιστήμιο έχει εκδώσει σε σημειώσεις, αποτελούν επιπρόσθετο σημαντικό βοήθημα για το φοιτητή.
• Οι απαιτούμενες γνώσεις έχουν διαστρωματωθεί σε τέσσερεις κατηγορίες: πολύ σημαντικές, σημαντικές, επιθυμητές και στοιχειώδεις. Η διαστρωμάτωση έγινε με τα εξής κριτήρια: (1) Τη συχνότητα των νοσημάτων στον Ελληνικό πληθυσμό, (2) τη σημασία τους στην κατανόηση ευρύτερων γνωστικών πεδίων της Ιατρικής, (3) τη χρησιμότητά τους ως εφόδιο ανεξάρτητα από την ειδικότητα που θα ακολουθήσει ο φοιτητής στο μέλλον και (4) επικαλύψεις με άλλα προπτυχιακά κλινικά μαθήματα.
• Η διαστρωμάτωση αυτή έγινε για να βοηθηθεί ο φοιτητής στη μελέτη του και δεν πρέπει να παρερμηνευθεί ότι οι πολύ σημαντικές γνώσεις αρκούν για την επιτυχία. Στην πραγματικότητα οι σημαντικές δεν διαφέρουν από τις πολύ σημαντικές γνώσεις παρά μόνον ως προσέγγιση στη μελέτη τους από τον φοιτητή. Η έννοια των επιθυμητών γνώσεων δεν πρέπει να εκληφθεί ως προαιρετική απόκτηση αυτών των γνώσεων αλλά ως επικέντρωση στα πλέον ουσιώδη στοιχεία των σχετικών κεφαλαίων.
Δεξιότητες – απόκτηση εμπειρίας
• Η απάντηση εμπειρίας επιτυγχάνεται με άσκηση (φροντιστηριακό μάθημα) των φοιτητών σε μικρές ομάδες υπό την καθοδήγηση εκπαιδευτή. Γίνεται προσπάθεια οι ομάδες να έχουν το μικρότερο δυνατό αριθμό φοιτητών και εν πάσει περιπτώσει να μην υπερβαίνουν τον αριθμό εννέα (9). Η άσκηση γίνεται σε θαλάμους και σε προεπιλεγμένους από τον εκπαιδευτή ασθενείς σε όλο το φάσμα της Εσωτερικής Παθολογίας στην Παθολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
• Στην άσκηση αυτή ο φοιτητής έρχεται σε άμεση επαφή με πραγματικά περιστατικά και αποκτά εμπειρία στα ακόλουθα:
– Επεκτείνει και βελτιώνει την ικανότητά του να λαμβάνει ιστορικό, να διακρίνει τα σημαντικά στοιχεία και να τα αξιολογεί.
– Βελτιώνει τις ικανότητές του στην αντικειμενική εξέταση και του δίδεται η ευκαιρία να εξοικειωθεί με ποικιλία αντικειμενικών ευρημάτων καθώς και στην αξιολόγησή τους.
– Μαθαίνει να αναγνωρίζει και να κωδικοποιεί τα προβλήματα του ασθενούς, όπως προκύπτουν από το ιστορικό και την αντικειμενική εξέταση και να τα εμπλουτίζει με βάση τις βασικές αιματολογικές, βιοχημικές και ακτινολογικές εξετάσεις.
– Μαθαίνει την τεχνική της διαφορικής διαγνώσεως. Κωδικοποιεί τα διαγνωστικά ενδεχόμενα με βάση το ιστορικό, την αντικειμενική εξέταση και τις βασικές εξετάσεις, εξοικειώνεται με την κατάστρωση σχεδίου διαφορικής διαγνώσεως που περιλαμβάνει τις απαραίτητες μικροβιολογικές, αιματολογικές, βιοχημικές, απεικονιστικές και παρακλινικές εξετάσεις, τις οποίες μαθαίνει να αξιολογεί.
– Αποκτά εμπειρία ώστε με την αξιολόγηση του συνόλου των ευρημάτων να μπορεί να θέτει την τελική διάγνωση του ασθενούς και να σχεδιάζει τη θεραπευτική προσπέλαση.
• Από τεχνικής πλευράς το μάθημα αυτό ακολουθεί την ακόλουθη γενική πορεία, η οποία βεβαίως προσαρμόζεται ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς.
– Οι φοιτητές (συνήθως ανά δύο) λαμβάνουν ένα πλήρες ιστορικό του ασθενούς και εκτελούν μια πλήρη αντικειμενική εξέταση. Με τη βοήθεια του εκπαιδευτή γίνεται κριτική αξιολόγηση των στοιχείων του ιστορικού καθώς και των ευρημάτων της αντικειμενικής εξέτασης. Με τον τρόπο αυτό οι φοιτητές αποκτούν άμεση εμπειρία των κυριότερων συμπτωμάτων όπως τα περιγράφει ο ασθενής και τα αξιολογούν λαμβάνοντας υπόψη τον τρόπο εμφανίσεως, τη διάρκεια, την ένταση, την ποιότητα και άλλες παραμέτρους. Επίσης αποκτούν εμπειρία στην αντικειμενική εξέταση. Συγκεκριμένα ασκούνται σε μία γνωστή από την Προπαιδευτική Παθολογία σειρά που γίνεται η εξέταση, στη διαπίστωση των διαφόρων ευρημάτων καθώς και στην αξιολόγησή τους.
– Με βάση το ιστορικό, τα ευρήματα της αντικειμενικής εξέτασης και τη βοήθεια του εκπαιδευτή οι φοιτητές κωδικοποιούν τα κύρια προβλήματα του ασθενούς και τα κύρια διαγνωστικά ενδεχόμενα.
– Ακολούθως γίνεται αξιολόγηση των ευρημάτων των απλών εργαστηριακών εξετάσεων (γενική αίματος, Τ.Κ.Ε., γενική ούρων, βιοχημικές εξετάσεις ρουτίνας) σε συνάρτηση με το ιστορικό και τα αντικειμενικά ευρήματα και όπου είναι δυνατόν περιορίζεται το εύρος της διαφορικής διάγνωσης.
– Στη συνέχεια με βάση τα διαγνωστικά ενδεχόμενα συζητούνται οι ιδιαίτερες μικροβιολογικές, αιματολογικές, βιοχημικές, απεικονιστικές και παρακλινικές εξετάσεις που απαιτούνται για τη διερεύνηση του ασθενούς.
– Εφόσον τα αποτελέσματα της διερεύνησης αυτής είναι διαθέσιμα αξιολογούνται με τη βοήθεια του εκπαιδευτή και οι φοιτητές οδηγούνται στη διάγνωση της νόσου για την οποία εισήλθε στο νοσοκομείο ο ασθενής.
– Τέλος ανάλογα με την περίπτωση και εφόσον υπάρχει οριστική διάγνωση συζητούνται τα θεραπευτικά ενδεχόμενα.
• Η όλη διαδικασία της αξιολογήσεως των ποικίλων ευρημάτων και της διαφορικής διαγνώσεως στηρίζεται στην τεκμηριωμένη ιατρική προσέγγιση (evidence based medicine).
• Η επιλογή των ασθενών από τον εκπαιδευτή γίνεται με δύο κριτήρια: (α) το πρόγραμμα διαλέξεων και (β) την νοσηλεία ασθενών με διδακτικό ενδιαφέρον ανεξαρτήτως του προγράμματος των διαλέξεων. Βεβαίως η διεξοδικότητα και η εμβάθυνση στα περιστατικά αυξάνεται με το χρόνο. Τα περιστατικά που επιλέγονται πρέπει να είναι συνήθη νοσήματα και καταστάσεις μεγάλου κλινικού ενδιαφέροντος. Κατωτέρω παρατίθεται πίνακας νοσημάτων ή συνδρόμων/συμπτωμάτων στα οποία πρέπει να αποκτήσει εμπειρία ο φοιτητής με στόχο να έρθει σε επαφή με μία τουλάχιστον περίπτωση ασθενούς με τα νοσήματα αυτά κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους.
Νοσήματα, ή σύνδρομα στα οποία πρέπει να αποκτήσει εμπειρία ο φοιτητής
• Παρατεινόμενο εμπύρετο
• Λοιμώδη νοσήματα (π.χ. μελιταίος πυρετός, λοιμώδης ενδοκαρδίτιδα, λεπτοσπείρωση, μηνιγγίτιδα, λεϊσμανίαση, βαρεία σήψη από κοινά μικρόβια κλπ)
• Βρογχικό άσθμα
• Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
• Πνευμονία
• Πλευρίτιδα ή πλευριτική συλλογή
• Πνευμονική εμβολή
• Καρδιακή ανεπάρκεια – Κολπική μαρμαρυγή
• Στεφανιαία νόσος
• Περικαρδίτιδα
• Αρτηριακή υπέρταση – Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια
• Αιμορραγία ανωτέρου κατωτέρου πεπτικού
• Ιδιοπαθείς φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου
• Ίκτερος
• Ηπατίτιδες
• Κίρρωση ήπατος
• Ασκιτική συλλογή
• Οξεία χολοκυστίτιδα ή χολαγγειίτιδα
• Οξεία παγκρεατίτιδα

General Skills
Το μάθημα αποσκοπεί:
• Search, analysis and synthesis of data and information, using the necessary technologies
• Decision making
• Autonomous work
• Teamwork
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Promotion of free, creative and inductive thinking


Course URL : http://83.212.32.147/internalmedicine/index.php/el/pathology-i

Course Description: